Als het gaat om oudercontacten heb ik veel moeten leren in de kinderopvang; mijn vorige loopbaan. Duidelijkheid is voor de één een vager begrip dan voor de ander. Duidelijkheid is moeilijk, je kunt namelijk niet duidelijk genoeg zijn. Als je jezelf een ‘duider’ noemt ga je er vanuit dat je op de juiste manier omschrijft, verklaart en uitlegt. Het blijft perceptie; de ander kan nog steeds met vraagtekens zitten. Communicatie is het aller moeilijkste wat er bestaat, en ik beleef het bijna dagelijks.
Laatst was ik in het ziekenhuis om bloed te prikken. Dat kan gebeuren; je drukt op een groene knop waarop staat ‘bloedafname’ en je wacht totdat nummer 832 voorbij komt. Toen er een piepje afging en mijn nummer in beeld kwam, liep ik naar de balie om mijn verwijsbrief in te leveren. ‘U heeft het verkeerde nummer, mevrouw. U heeft een cito.’ Een wat? ‘Als er op uw verwijsbrief cito staat, heeft u voorrang.’ Als niemand mij van tevoren uitlegt dat ik niet op het knopje bloedafname moet drukken maar op knopje cito, en er wordt gecommuniceerd dat ik ‘bloed moet prikken’ ga ik niet voor de lol op knopje cito drukken. ‘Wat fijn dat u me nu uitlegt wat ik moet doen.’ was mijn reactie, en ik was níet cynisch.
Mijn horloge ging kapot. Twee dagen geleden stopte hij ermee om 00:39. Mijn horloge is geeft me het gevoel dat het een erfstuk is. Het is al meer dan tien jaar oud en ik draag het als een sierraad. Ik besloot meteen naar een juwelier te gaan om het te laten maken. ‘We moeten het opsturen. Dan ben je het vier weken kwijt. Of langer.’ Dat vond ik geen optie. ‘Ik probeer wel ergens anders.’ Ik liep langs een paar juweliers en bij de derde verkochten ze ook Diesels. ‘Wil je persé dat ie waterdicht blijft?’ Nee, dat wilde ik niet persé. “Als je dat wel gewild had, had ik je horloge moeten opsturen. Als je het niet erg vindt om op te passen met water, maak ik ‘m nu even open.’ Ik wist helemaal niet dat het lag aan de wel of niet waterdichtoptie. Waarom legde niemand mij dat uit, zodat ik keus had?
Communicatie is vreemd. Soms vertel je veel om iemand te helpen. Soms vertel je minimaal om iemand niet ongerust te maken. Bij de een valt dit juist verkeerd en bij de ander zit je goed. Soms laat je expres iets achterwege. Soms is communicatie vooral nonverbaal waarbij je eigenlijk best verbaal had kunnen zijn want de nonverbale communicatie was duidelijk genoeg, al is het altijd gokken wat iemand écht bedoelt. Beter is bij onduidelijkheid even na te vragen. ‘Wat bedoel je daarmee?’ ‘Heb ik het goed begrepen dat …’
Voorheen kreeg ik regelmatig communicatietrainingen. Hoe ga je om met lastige mensen, slecht nieuwsgesprekken en wat doe je als iemand je niet begrijpt? Indirecte vragen zijn vaak multi-interpretabel. ‘Kun je dit voor me doen?’ Ik zou dat inderdaad kunnen doen. De vraag is alleen of ik dat nu wil doen of later. ‘Lust je koffie?’ ‘Ja, dat lust ik.’ ‘Wil je nu koffie?’
‘Je brengt nooit bloemen voor me mee.’ Dat is een dooddoener. De klager zal namelijk niet snel meer tevreden zijn; nooit is waarschijnlijk niet waar en als degene ineens wel bloemen meeneemt zegt de klager: ‘Ja, nu is het niet meer spontaan.’
Het wil helemaal niet zeggen dat ik zo goed ben in communiceren. Ik kom oorspronkelijk uit Brabant en daar zeggen ze allemaal: ‘Lust je koffie?’ (‘Luste ge un bekske koffie?’) …
7 reacties op “Communicatie is vooral informatie verstrekken.”
Maar in Brabant behoeft die vraag waarschijnlijk geen uitleg, begrijpt waarschijnlijk wél iedereen wat je bedoelt als je dat vraagt ;-)
@sonja: juist, maar in het westen kijken ze je vreemd aan! :-)
Jammer: ze kunnen je beter vragen wat je bedoelt ipv je stom aankijken. Mensen zijn snel geneigd er ‘iets’ van te denken en vinden als ze niet begrijpen wat wordt bedoeld, terwijl door het stellen van een vraag je (meestal) een verhelderend antwoord krijgt.
De andere kant is ook waar. Op een plek waar je met veel mensen te maken hebt, zoals het ziekenhuis, is het wél handig als ze je duidelijk zeggen wat er verwacht wordt!
Mooi blog! Zo herkenbaar. Communicatie is alles. Alles gaat mis of juist goed door communicatie. Gek eigenlijk dat ze je dat niet leren op school. Bij een cursus die ik kreeg toen ik bij KPN ging werken, Persoonlijke Effectiviteit, legden ze uit over zenden en ontvangen en dat jij wel kunt denken dat je goed zendt maar dat het er om gaat (als je iets wilt bereiken althans) dat het goed ontvangen wordt.
Dat zouden ze gewoon op de basisschool moeten onderwijzen, he? :-)
[hoewel het ook een stukje met empathie en inlevingsvermorgen te maken heeft][maar ik las laatst ergens dat je dat kinderen ook bij kunt brengen]
[etc etc etc je zet me aan het denken!!]
Dat is waarom ik ooit leraar wilde worden, om kinderen beter voor te bereiden en ze wat communicatie les te geven. ik heb daar twee schitterende modellen voor, van een Belgische relatietherapeut Cuvelier. ze staan hier
http://www.doofenwerk.nl/theorie/
de axenroos (gelukkig steeds bekender op basisscholen), en de cirkel van bejegening.
Geen reclame, eh ja wel, maar dan voor die boeken, en die modellen. Cuvelier noemt communiceren een ambacht, en ik vind dat hij gelijk heeft.
zijn mooiste advies: kijk hoe je boodschap overkomt en herneem je poging als je merkt dat het anders overkwam als je dacht. neem het geduld om het net zo vaak te doen als nodig is.
i
@Elja en Jacob Jan:
als je als kind hoort van je ouders op commanderende toon: ‘zit recht! ‘sta op!’ ‘hou op!’ ‘niet doen!’ hoor je even later deze kinderen op dezelfde toon tegen hun vrienden schreeuwen. ze weten niet beter, hebben dit als voorbeeld gehad. bovendien werkt het averechts. doordat de communicatie zo loopt hebben zij veel conflicten en snappen niet waarom. … het begint thuis. het groeit op school.
Precies!
Jammer alleen dat ouders soms niet in de gaten hebben dat de manier waarop zij met hun kinderen communiceren soms, heel veel jaren later, nog steeds een ‘vervelende’ uitwerking kan hebben . . . !