Een jongen, ik schat hem in de puberleeftijd zit in zijn rolstoel bij de tramhalte. De rolstoel ziet er nogal stoer uit met dikke wielen en felle accenten maar hij kan de tram niet in want de oude tram is te hoog. Ook niet als mensen hem erin proberen te tillen lukt het niet want de trap heeft spijlen aan de zijkant. De tram rijdt weg.
Even later zie ik hoe een oudere man met een rollator de bus wil instappen maar blijft haken met zijn karretje in de dikke spijlen die aan de zijkant van de nieuwe bus zijn gemaakt. Ze zijn bedoeld, waarschijnlijk, voor mensen om aan vast te houden als ze moeten blijven staan.

Er wordt gereserveerd als de jonge vrouw met een beperking met een treinreis meegaat. Dat is omdat medewerkers van de spoorwegen paraat moeten staan om haar de trein in te helpen. Als de reservering er niet is lukt het haar niet op de treinreis te maken. Het station is te chaotisch en te snel om zich erin te bewegen en ze heeft echt hulp nodig om in de trein te komen. Zo’n reservering zal niet altijd op het gewenste moment zijn, neem ik aan, maar ja, ze mag al blij zijn dat ze soms mee kan met het openbaar vervoer.

Bij het lunchcafé moet ik moeite doen om de wandelwagen omhoog te laten veren om de drempel over te gaan. De drempel is veel hoger dan de gemiddelde drempel. Eenmaal binnen staan de tafels en stoelen te dicht bij elkaar. We moeten ze eerst opzij duwen, tafels opzij zetten, om een plekje te vinden. De mensen die al aan tafels zitten kijken even verward op. We wijzen zonder woorden naar de situatie. Kind in een wandelwagen, kind kan niet lopen maar ook mijn neefje mag genieten van een bezoekje aan een lunchcafé. Maar dan begrijpen ze langzaam waarom iemand de tafels en stoelen opzij zet en helpt men mee.

Ik zou degenen die ooit hebben bedacht wat normaal is de vraag willen stellen waarom de norm ‘normaal’ betekent dat mensen kunnen lopen, kunnen zien en horen, goed kunnen leren en bovendien nog iets extra’s bezitten zoals fijne trekken, slank postuur en minimaal een fijn voorkomen? Waarom hebben we met z’n allen bedacht dat de norm betekent dat mensen die niet kunnen lopen, niet (goed) kunnen horen en zien, minder goed kunnen leren of niet zo snel kunnen leren, geen slank postuur hebben en misschien chronisch of psychisch ziek zijn, geen volle lippen, grote ogen of een asymmetrisch uiterlijk hebben niet bij deze norm horen?

We zijn gewend, en het begint al bij ouderschap, dat we vanzelf alle ruimte innemen om te kunnen bestaan, te kunnen leven en de kinderen te laten groeien en te laten ontwikkelen. Daarvoor bouwen we huizen, scholen, musea, restaurants en speeltuinen die gebaseerd zijn op de mensen die deze norm van ‘normaal’ naleven. We staan er niet eens bij stil, we vinden het soms zelfs ergerlijk dat er plekken in het openbaar vervoer of op parkeerplaatsen bezet worden gehouden voor mensen met een beperking, want het neemt ruimte in. Onze ruimte. Denken we.
Hetzelfde geldt voor de speeltuin. Als geheel normaal zitten ouders bij de speeltoestellen en laten hun kroost lekker hun gang gaan. Het is voor ouders met kinderen met een beperking soms lastig om hun kind ook daar te laten spelen. Sommige toestellen kunnen niet eens gebruikt worden voor hun kind. Als het wel kan duurt het soms langer om hun kind te installeren. Het neemt tijd en ruimte in. Andere kinderen zullen moeten wachten. Maar iedereen hoort in die ruimte. De ruimte is van iedereen.

We wachten tegenwoordig, sinds een paar weken, netjes in de rij bij een winkel. We staan achter de streep en geven elkaar de ruimte als we boodschappen willen doen. Er is genoeg ruimte om te bewegen. We zijn over het algemeen best geduldig maar we voelen ons ook beperkt. We mopperen ook dat we misschien met een reservering de trein in zullen moeten, of niet meteen een bus in kunnen, moeten wachten. Ja, lieve mensen, dat is nou het nieuwe normaal. Maar aan alles raken we gewend. Hopelijk komt er ook een dag, als we genoeg van ons laten horen, dat de norm is dat iedereen in de ruimte past en hoort, dat die anderhalve meter samenleving er eentje is die ons laat zien hoe we de ruimte delen. Met z’n allen.

Wil je mijn blog steunen met een bijdrage? Doneren mag hier.

Wil je mijn blogstukjes in je mail ontvangen? Abonneer je dan hier.