Elf jaar geleden stond mijn moeder voor een röntgenapparaat. Haar borst werd plat geperst zodat een radioloog kon kijken of er kanker in de borst zat. Dat bleek het geval. Ingekapseld, gelukkig, maar een operatie was destijds wel nodig. Daarna had mijn moeder maar een borst.
Na de chemotherapie werd ze kaal. Ik kocht op internet een muts die ze graag droeg. Ze was niet bang om ermee naar buiten te treden. Ze ging gewoon naar de supermarkt. Ik ken nog een foto die was gemaakt waarbij ze met beide handen voor haar mond zit en met pretogen vol in de camera kijkt met haar mutsje op. Ik ben op zoek geweest naar die foto. Ik kan hem niet meer vinden.

Gisterenochtend stond ik ook voor een röntgenapparaat. Het was qua materiaal; nu rond afgewerkt plastic, veranderd vergeleken met pakweg dertig jaar geleden. Mijn huisarts verzekerde mij nog: ‘Het is een nieuw apparaat en men geeft aan dat het minder pijnlijk is.’ Ik ging er lichtelijk gespannen maar vol goede moed heen. Tegelijkertijd wilde ik dat het snel over zou zijn.

Mijn moeder wist toen ze met een voelbaar knobbeltje naar de huisarts ging dat het niet goed was. Soms weet je denk ik, diep van binnen dat het niet oké is. Ze was daar helemaal alleen. Ze kleedde zich om en moest nog dagen wachten op een uitslag.
Mijn pijnlijke ervaring van dertig jaar geleden kwam in volle hevigheid weer terug. Er zaten toen knobbeltjes in de borst, goedaardig, maar ze groeiden dus moesten ze eruit. Een litteken aan de zijkant begon nu pijn te doen. Was het littekenweefsel of iets anders?

Wie zei eigenlijk dat het apparaat minder pijnlijk was? Het was net zo erg. ‘Als het een persmachine is; je borst wordt platgedrukt op een plaat, is er niets nieuws aan.’ Zei iemand nog. Ik kon nergens heen. Het deed pijn. Mijn ogen stijf dicht, mijn knokkels wit en op de achtergrond een assistent die riep: ‘Hou vol! Jij kan dit!’

De uitslag was goed. Geen afwijkingen te vinden.