Bang om boeken om te stoten als ik mijn heup draai en mijn tas voor me houd stap ik de oude boekwinkel in. De man die eerst buiten stond en boeken in een bak rechtzet komt achter me langs en we zeggen elkaar gedag. Het stapeltje boeken dat thuis op de poef ligt fluistert in mijn oor: ‘Je moet ons éérst lezen!‘ De jaloezie druipt van de bladzijdes af als ik mijn ogen werp op de Franse sectie. Simone de Beauvoir, Jean Paul Sartre, de geschiedenis over Napoleon, de Balzac. De oude boeken kijken me vragend aan.

DE L’AMOUR.

Ik vertrek binnenkort even naar Paris, France. Ik deed een poging La Tresse te lezen maar moest er veel te vaak een woordenboek bij pakken. Ik draai me om naar de andere kant. Mijn oog valt op een blauw boek. Souvenirs Pieux van Marguerite Yourcenar. Dierbare Nagedachtenis in het Nederlands. De titel doet me niets, wel de eerste bladzijde in het boek. ‘Je moet ons éérst lezen!‘ wordt er weer gefluisterd. Het boek is maar vier euro.

Ik vraag achterin de boekwinkel, waar de man zit te praten met een jongedame, of ik mag betalen. ‘Ik had nog zo gezegd dat ik niets ging kopen.’ mompelde ik. ‘Als je teveel boeken hebt weet je waar je ze naartoe kunt brengen.’ zegt de man. Hij draagt een dikke trui, merk ik op. ‘Ik heb een beetje moeite met boeken wegdoen.’ moet ik bekennen. ‘Ja, dat herken ik. Vreselijk.’ Alsof je een beetje van jezelf wegdoet en vergeten wordt…

‘Heb je ook interesse in een schets van deze dame?’ vraagt de jongedame dan. Er ligt een stapel schetsen, kopieën, van een houtskool schets op de tafel. Ik word meteen nieuwsgierig. ‘Wie is zij?’ Dat weten ze niet. ‘Paul Citroen schetste veel. Misschien is zij iemand uit Amsterdam?’ ‘Ik schrijf.’ zeg ik dan. ‘Ik wil er best iets over schrijven.’

Speurderig als ik ben laat ik het er thuis niet bij zitten. Ik Google. Natuurlijk. Ik vind al snel wie deze dame is. Deze dame met een quasi droge blik in haar ogen. Alsof ze zegt:

Ik ga wel weer zitten, poseren, en als het klaar is ga ik verder met mijn eigen werk. Mijn eigen werk is ook belangrijk. Op dit moment ben ik uit houtskool geboren. Met fijne lijnen en al dat is weggelaten kijk ik u aan. Mijn ogen zijn vele malen bekeken en ik keek vele malen door de lens naar u. De buitenranden zijn vervaagd, de binnenranden des te scherper. Ik heb de lijnen gewoven, fijn gelegd en al in het leven, met en zonder de liefde, met volle teugen passend gemaakt. Mijn man zet zijn potlood op het doek en begint zoals hij altijd begint. En ik wacht. Totdat het klaar is.

Want dit was Celine (Lien) Citroen-Bendien. De vrouw van Paul Citroen, de kunstschilder. Zij was een wever, textiel kunstenaar en fotograaf.

Het boek dat ik meeneem heeft vele, met potlood geschreven, aantekeningen staan. Ook dit vind ik fascinerend. Iemand die het boek in huis had vrat de woorden op en arceerde de woorden om het nog beter in zich op te nemen. (En wat betekenen de lijntjes, boogjes, noten en drie puntjes) Een vloek vindt de ene lezer. Een extra dimensie, zeg ik.