Als water.

Rouwen is als water. Het vloeit, het breekt tegen rotsen. Het klotst, het meandert. Het staat een tijdje stil en dan, ineens, beweegt het weer. Omdat een steen, klein of groot, het water wordt ingegooid. Het maakt kringen en ze laten precies zien wat het doet. De kern is klein maar het spreidt zich al snel uit tot grotere kringen om meteen ook weer te vervagen. Zo is het leven en zo is rouw. Na mijn moeders sterfdag, afgelopen september, voelde ik al dat er iets veranderd was. Hoewel er nog steeds steentjes in het water worden gegooid, is het rouwgevoel iets minder. Het leven meandert, vloeit, beweegt. Ik beweeg mee.

Het afgelopen jaar schreef ik veel van me af. Hier, maar ook in mijn agenda zette ik notities omdat er soms ineens een gedachte in mij opkwam die van hoofd via pen naar papier eruit moest. Maar ik schreef ook in een dagboekje dat ik al bijhield toen mijn moeder ziek werd en toen mijn vader ook wist dat hij niet lang meer had. De woordenstroom stapelde zich in die periode op. Het werd gearchiveerd.

Vorig jaar sliep mijn moeder in en werd niet meer wakker. Ze zuchtte nog eens, wij hielden haar handen vast, en ze ging. Tot op de dag van vandaag peins ik me suf waar ik allemaal getuige van was. Zo verdrietig maar ook zo bijzonder en vooral onvoorstelbaar. Dat laatste is wat mij nog een beetje hindert. De dood is mij een raadsel. Ik krijg het niet ontcijferd.

Veel schreef ik de afgelopen tijd over mijn moeder. Het wordt langzaam minder, dat hoort ook zo. Het was destijds noodzakelijk voor mij, voor de verwerking, om mijn gedachten te ordenen. Mijn moeder is niet weg maar soms is ze gewoon meer op de achtergrond. En soms nog verder weg. Het hielp ook om in die periode de geschiedenis van mijn voormoeders op te tekenen. Via hen leerde ik mijn moeder beter kennen en leerde ik mijn oma beter kennen. Ook dat verhaal is af. Een jaar lang rouwen en schrijven is nu weggevloeid. Als water. Het stroomt mee met de rivier via een weg de zee in.

Alle verhalen over Een beetje moeder lees je hier. Van nu tot toen.