Niemand is er meer.

We keken naar oude foto’s. Foto’s van een zilveren bruiloft. Tenminste, ik denk dat het een zilveren bruiloft was. Misschien waren mijn opa en oma wel langer getrouwd. Daar zat iedereen naast elkaar aan een tafel. Opa’s en oma’s en broers en zussen van opa. Mijn ouders. Broer en ik zagen dat iedereen op die foto was overleden. Niemand was er meer op een na. Die ene was ik, een jaartje of vijf. We dwaalden door oude dozen met papieren die soms van ver voor onze geboortes waren. We namen een lege doos om alles in te versnipperen. Bankafschriften, nota’s, kopieën van doktersafspraken, verzekeringspapieren. Mijn pa was een verzamelaar. Van alles had hij meer dan een. Niet een bril maar vijf. Niet een horloge maar zeven. Niet een paar elastiekjes maar een pot vol. In al die dozen zat geschiedenis. Het waren de laatste dozen waar we nog doorheen moesten zwoegen. ‘Daar hebben we wel de hele dag voor nodig.’ waarschuwde broer nog. In de avond waren we pas op de helft.

Ik nam later twee zware tassen mee naar huis. Ik sjouwde de tassen met foto’s op de fiets, in de trein, tram en liep naar huis. Krokodillenleren mappen met foto’s. Zwart wit foto’s van families van eeuwen terug. Mensen die we kenden omdat we hun gezicht herkenden maar ook mensen die onbekend waren. Familiefoto’s. Foto’s van mannen in legerkostuum. Dames in dure jurken en mannen met hoge hoeden. Die ene familie was vermogend. Die andere familie niet.

Bij elke foto zat een verhaal. Soms kenden we het verhaal maar vaak ook niet. We kwamen dia’s tegen. ‘Ik ken die ene dia van opa die door de stoel zakt.’ vertelde ik broer nog. Bij de eerste de beste dia die ik oppakte zag ik opa die door zijn tuinstoel gezakt was. Het was herkenning. Ik kende die dia, ik kende het verhaal. Ik wist nog dat we op een avond op de muur in ons ouderlijk huis die dia’s nog geprojecteerd hadden.

We waren moe aan het eind van de dag. Moe van het schrappen, verdelen, versnipperen en de herinneringen ophalen van onze jeugd.