Karin Ramaker.

289 woorden, 2 minuten leestijd.

Het moment waarop ik wakker word zonder te weten welke dag het is, waar ik ben, of wat ik moet doen, is het fijnste moment van de ochtend. Het is een toestand van pure aanwezigheid, zonder besef van de zaken die normaal als belangrijk worden beschouwd. In dat ene ogenblik is er niets—een leegte van gedachten.

Er is een fractie van een seconde waarin zelfs het besef nog niet is doorgedrongen; er is geen enkele gedachte. Daarna begint het pas: het nadenken over welke dag het is, hoe laat het is, en of ik moet werken of vrij ben. Dat laatste is het vervelendst, want het bepaalt of ik kan blijven liggen of moet opstaan.

Voordat de dag begint, is er een moment van dromeloosheid. Dit doet me denken aan een massage die ik ooit heb gehad, waar ik een soortgelijke ervaring had. Terwijl er zachte muziek speelde in de kamer, lag ik op een comfortabel bed met badstof vulling, mijn hoofd rustend in een uitsparing, omgeven door warmte. De handen van de masseur, glanzend van de olie, streken over mijn armen in een vast ritme, en in dat moment was ik nergens. En nergens zijn, dat is eigenlijk een prima staat van zijn.

Het herinnert me ook aan een narcose die ik ooit kreeg. Nog voordat de man met het groene mondkapje het infuus aanbracht en me vroeg welk eiland ik in gedachten had, was ik al half daar—niet op een eiland maar op die plek waar niets is. Mijn oogleden werden zwaarder en zwaarder, en voordat ik het wist, was ik weg. Zou het sterven misschien hetzelfde voelen? Zo stel ik me dat voor: een dromeloze staat van zijn, van niet-zijn, een volkomen vredig gevoel, waarbij je oogleden langzaam zwaarder worden totdat je verdwijnt.

295 woorden, 2 minuten leestijd.

Gisteren zat ik op de bank, niets te doen. Mijn blik dwaalde door de kamer, naar buiten, over het tapijt, langs de kast met de platenspeler, en rustte even op het nieuwe vinyl van Lucky Fonz III. Terwijl ik naar dit vertrouwde uitzicht keek, was ik blij met de gedachte dat alles binnenkort weer normaal zou zijn. Het ritme van normaal klinkt als muziek in mijn oren. Wat sommigen als saai beschouwen, zie ik als een geruststellende staat van zijn.

Het leven is al gek genoeg, dacht ik. De woorden van Fran Lebowitz zijn me altijd bijgebleven: “People want to challenge themselves. I find real life challenging enough.” Het is een gedachte die ik vaker heb gedeeld. 

Het is allemaal al gek genoeg. De Amsterdamse Mikael die uitgezet wordt, scholen die worden gebombardeerd in Gaza, een passagiersvliegtuig dat neerstort onderweg naar São Paulo… En dan is er Femke Bol, die eerst met een spectaculaire eindsprint goud pakt op de 4×400 meter estafette, maar later zwaar teleurgesteld is met brons op de 400 meter horden. Ik lees momenteel het dagboek van Rose Jakobs, getiteld De bloem die niet tot bloei kwam, over een Joods meisje dat in 1942 op 17-jarige leeftijd moest onderduiken, eerst in Nijmegen, daarna in Beek. Als er iemand was die wilde dat alles normaal werd…

De zomervakantie is bijna voorbij, en binnenkort keert alles terug naar normaal. Mijn werk, de dagen, alles zal weer in een vast ritme zijn. Er is een ritme van eten, fietsen, slapen, en de weekenden zullen merendeel gevuld zijn met feestjes en voorstellingen. Dan zullen er momenten zijn dat ik op de bank zit, niets te doen. Dan kijk ik een beetje om me heen, naar alles in mijn huis dat al een geruime tijd als normaal eruit ziet. En wat is nou écht normaal? 

84 woorden, 1 minuut leestijd.

Met een ontbloot bovenlijf, een korte witte jaren ’80 broek met een blauwe rand en een blonde wilde haardos, kwam hij op me af. Ik fietste in de vroege ochtend op de Laan van Meerdervoort. Hij zwaaide en wees naar me en zei: “God is met u!” Mijn reactie leek niet te zijn wat hij verwachtte, want ik glimlachte en stak alleen mijn duim op. Hij bleef even stil, gooide zijn handen in de lucht, rolde toen met zijn ogen en zei: “Ja, nee…!”

499 woorden, 3 minuten leestijd.

Wat heb ik me vermaakt met het boek Satirië van Arie Storm. Het is het chagrijnige, mopperende relaas van een freelance boekenrecensent die aan de kant wordt geschoven door een nieuwe Chef Boeken. Vervolgens belandt hij in de wonderlijke wereld van een satirisch tijdschrift en binnen de kortste keren is hij zelfs een van de redacteuren. Als hij bij toeval in het bezit komt van een handgranaat, weet hij eerst niet wat hij daarmee moet doen. Uiteindelijk besluit hij er een lokale boekhandel mee op te blazen.

Hij mijmert en moppert vermakelijk het hele boek door over zijn beroep, boeken, boekhandels, uitgeverijen en schrijvers. Meestal komen ze er niet bekaaid vanaf. Tijdschrift De Groene noemt het boek in zijn recensie een tirade tegen de afbraak van de Nederlandse literatuur: ‘De schaamteloze commercie was via een achterdeur het boekenvak ingeslopen.’

‘Goed, ik moest boeken lezen van Abdelkader Benali, Alex Boogers en Annelies Verbeke. Het was beter niet te lezen dan die boeken te lezen. Het lezen zelf was verschrikkelijk. Ik kreeg er hoofdpijn van. Ik dacht aan de tijd dat ik nog echte schrijvers las, dat ik voor mijn plezier las.’

De vorm van het verhaal lijkt erg op de verhalen van Rob van Essen. (Ik las Visser.) Het is absurdistisch met onderdrukte, ironische humor. Maar wat ik er vooral in las, was een diepe onzekerheid over het lot van de ik-figuur; dat iemand zomaar zijn werk aan de kant kan zetten en hoe verwarrend en ontregelend dat kan zijn. Toen ik jaren geleden thuis kwam te zitten door een werkconflict, dacht ik dat ik weggevaagd was uit de werkende wereld. De werkende wereld betrof mensen die alleen maar spraken over hun werk. Ze waren hun werk. Als je op een feestje een onbekende spreekt, is een van de eerste vragen niet voor niets: ‘En wat doe je precies?’

‘Dit is een roman over een schrijver die ophoudt. Dit is een roman over het einde van de roman. We laten hem sterven. Ik laat hem sterven. Dat weet ik nog niet terwijl ik door Amsterdam loop. Ik weet nog niet dat ik hem de adem afsnijd, dat wij hem de adem afsnijden, dat de vrouw die ik op het punt sta te ontmoeten hem de adem zal afsnijden, dat we onze onvermoeibare en louche maar ook spraakzame en intelligente en schijnbaar zo vitale metgezel de adem zullen afsnijden. Dat klinkt dramatisch, en het voelt nog niet zo aan, nu ik door Amsterdam loop. Het lijkt erop dat ik overdrijf: de sfeer is hier te hectisch, te zeer doordrenkt van plannen en verlangens om te denken aan de roman die als genre de adem wordt afgesneden, steden zijn geen goede plaats om te sterven.’

August Voois, de ik-figuur in het boek, zit vooral in zijn eigen wereld van gedachten, herinneringen en overpeinzingen. De wraakgedachten lijken hem niet in de weg te zitten; tegelijkertijd speelt hij met de dagdromen die hij heeft, en is de gedachte aan terreur een bevrijding, datgene wat iets groters veroorzaakt dan het kleine en nutteloze. …

☕

127 woorden, 1 minuut leestijd.

Vannacht belde ik mijn moeder. Dat kan helemaal niet, want ze is al drie jaar dood, maar in een droom is alles mogelijk. Ik vertelde haar dat ik vrijdag om drie uur klaar zou zijn met mijn werk en dat ik haar daarna kon bezoeken. Terwijl ik haar belde, zag ik haar in de woonkamer van het laatste huis waar ze woonde, alsof de scène een tweede beeldscherm was. Ik hoorde haar stem in mijn droom alsof het een echt gesprek was. “Misschien kan ik nog naar het winkelcentrum en iets meenemen?” stelde ik voor. “Dat kun je doen,” zei ze. Het gesprek eindigde en we hingen op. Op dat moment werd ik wakker en voelde me gedesillusioneerd. Ik had haar stem gehoord alsof ze er nog was.

☕