Vorige week las ik via Twitter dat Maya Angelou was overleden. Jeetje zeg, die vrouw leek zo’n onsterfelijke! Nooit haar boeken gelezen? Niet een quote onthouden? Dat ene gedicht gelezen? Ik stuur je nu meteen naar de eerste de beste online winkel om haar literaire erfenis te laten lezen! Als er iemand is waar ik bewondering voor heb is het Maya Angelou wel. Wat een sterke, krachtige vrouw. Ondanks op z’n zachtst gezegd onprettige belevenissen toch nog, á la Nelson Mandela, met rechte rug en zonder haat de wereld in kijken. Kan ik een lesje (of twee) van leren. Het was Maya Angelou die zei: “There is no greater agony than bearing an untold story inside you.”
Maya Angelou laat me voelen wat vrijheid werkelijk is. Als ik even in zak en as zit, zoals jij ook weleens zit of gezeten hebt, dan kan ik mopperen en jammeren en snotteren en klagen maar dan herinner ik me zulke mensen. Mensen die met rechte rug de wereld in blijven kijken. Omdat ze het kunnen. Willen. De mogelijkheid hebben. Aandurven. Ervoor vechten zelfs.
Want als ik aan vrijheid denk dan denk ik aan ruimte. De ruimte hebben om mezelf te zijn zonder dat iemand me vertelt wie en wat ik moet zijn. De ruimte om, in de ruimte die ik heb, te bewegen zoals ik dat prettig vind. Ook de ruimte hebben om te uiten wat ik wens, bedenk en wil en vooral wat ik bedenk. De ruimte om te zeggen wat me op mijn hart ligt zonder bang te zijn wat de consequenties zijn. En als die consequenties er zijn ze aanvaarden met opgeheven hoofd.
Als ik aan vrijheid denk dan denk ik meteen aan een onzichtbare cirkel om me heen waar mensen niet in hoeven te stappen. Soms voel ik dat iemand in mijn ruimte staat, bijvoorbeeld bij de kassa, omdat iemand achter me tegen me aan staat te duwen omdat hij/zij vindt dat het niet opschiet. Ik wil dan die ruimte tussen de persoon achter mij en mezelf claimen. Dat is ruimte van mijn cirkel en daar wil ik je niet in. Soms staat iemand ook net iets te dicht op me. Dan wil ik de vrijheid hebben naar achter te stappen. Ik kan die persoon best aardig vinden, maar die cirkel …
Ik voel vrijheid als ik de trein instap en voor mijn werk de ene dag naar Den Helder moet en de volgende dag naar Zwolle. Ik voel vrijheid als ik ‘s morgens de wekker zie en besluit nog even te blijven liggen en wat later op te starten. Ik voel enorme vrijheid als ik werk. Ik voel vrijheid als ik tijdloos ben. Ik voel vrijheid als ik deuren achter me kan sluiten om andere deuren te openen.
Ken je het boek I Know Why The Caged Bird Sings?
‘The caged bird sings with a fearful trill
of things unknown but longed for still
and his tune is heard on the distant hill
for the caged bird sings of freedom.’
Ik voel me vrij als ik in actie mag komen. Ik voel me vrij als ik kan doen wat onmogelijk lijkt, vooral als men zegt dat het niet kan, of niet voor mij is weggelegd. Ik voel me vrij als ik mag schrijven. Schrijven wat ik wil, sterker nog, wat eruit moet. Soms moet het gewoon eruit geschreven, uit de pen of uit de vierkante blokjes van mijn laptop, voordat ik weer door kan gaan. Vrijheid van meningsuiting is misschien wel de allerbelangrijkste vrijheid die ik me wensen kan. Nee zeggen. Ho. Stop.
Maya Angelou 1928 – 2014.